Pożar kompleksu leśnego w Kuźni Raciborskiej rozpoczął się 26 sierpnia 1992r. ok. godz.14.00. Zauważony został w oddziale 109 Leśnictwa Kiczowa, Nadleśnictwa Rudy Raciborskie, w pobliżu miejscowości Solarnia (przy torach kolejowych łączących Racibórz z Kędzierzynem – Koźlem.
Jak później ustalono jego przyczyną były iskry z zablokowanych kół przejeżdżającego pociągu). Powstaniu i gwałtownemu rozprzestrzenianiu się tak wielkiego pożaru sprzyjały warunki pogodowe – nie notowana dotychczas w Polsce susza i wysoka, dochodząca do 40 stopni temperatura.
Pożar, już po niespełna 2,5 godzinach objął powierzchnię 180 ha. Jego przyrost następował w zastraszającym tempie. W ciągu dwóch dni powiększył swoją powierzchnię 10-krotnie. Maksymalny przyrost osiągnął 27 sierpnia – powiększał się o ponad 10ha. w ciągu minuty! Ogień przesuwał się po wierzchołkach drzew z prędkością 120-150 km/h. Następowały przerzuty ognia po kilkaset metrów, często nad pracującymi jednostkami strażaków.
W pierwszym dniu, jednostki straży pożarnych prowadzące działania gaśnicze (na drodze międzyoddziałowej w rejonie oddz.107/106 , przy wieży obserwacyjnej Kiczowa), zostały zaskoczone gwałtownym rozwojem pożaru w młodnikach oraz niespodziewaną zmianą kierunku wiatru. Sytuacja ta spowodowała odcięcie drogi ucieczki pięciu samochodom gaśniczym i 20 strażakom stanowiącym ich obsadę.
Pomimo natychmiastowej akcji ratowniczej mającej na celu ewakuację ludzi i sprzętu, w płomieniach zginęli: st.asp. Andrzej Kaczyna z JRG Racibórz i dh Andrzej Malinowski z OSP Kłodnica (woj. opolskie). Całkowitemu spaleniu uległy cztery samochody gaśnicze, a jeden częściowemu nadpaleniu.
Intensywne działania gaśnicze doprowadziły w efekcie do zatrzymania 30 sierpnia 1992 r. w godzinach rannych, rozwoju pożaru i ugaszeniu go na jego obrzeżach. Przez kolejne dni – do 2 września, prowadzono działania gaśnicze, posuwając się w głąb pożarzyska, dogaszając kolejne ogniska pożaru.
Pożar lasów w rejonie Kuźni Raciborskiej, Kędzierzyna-Koźla, Rud Raciborskich i Rudzińca pochłonął blisko 10 000 ha lasu; trwał 15 dni. Całkowity obwód pożaru osiągnął około 120 km.
Z pożarem walczyło ponad 10 000 ludzi: strażacy, żołnierze, policjanci, funkcjonariusze Obrony Cywilnej i leśnicy. Do walki z żywiołem ściągnięto siły straży pożarnej z 30 województw. Śmierć poniosło 2 strażaków, 50 osób było hospitalizowanych, a około 2000 odniosło drobne urazy. W akcji brało udział 1100 samochodów pożarniczych, 8 śmigłowców, 12 czołgów, pługów i spychaczy, 26 samolotów typu „Dromader”, 50 cystern kolejowych i 6 lokomotyw.
Spaliło się 15 wozów gaśniczych i 26 motopomp. Podczas 15-dniowej walki z żywiołem udało się nie dopuścić do rozprzestrzenienia pożaru na dalsze obszary leśne o powierzchni około 40 tys. ha. Jednocześnie obroniono takie miejscowości jak: Łącza, Tworóg Mały, Rudziniec, Rudno, Rachowice, Goszyce, Kotlarnia, Bargłówka, Brantolka, Dziergowice, Stara Kuźnia, Niezdrowice oraz duże zakłady przemysłowe w Kędzierzynie – Koźlu, a wśród nich Zakłady Chemiczne, Zakłady Azotowe i skład CPN.
Tekst: KW PSP Katowice
Foto: Archiwum KW PSP Opole i KW PSP Katowice
